Ada Temizlik Yazılar

Geçmişin İzinde: Fenomenolojik Varlığın Tarihsel Serüveni Bir tarihçi olarak her yeni araştırmaya başladığımda, geçmişin sessiz yankılarını günümüze taşımaya çalışırım. Zamanın derinliklerinde kaybolan insan deneyimlerini anlamak, sadece tarihsel olayların kronolojisini değil, o olayların arkasındaki varoluşsal anlamı da çözümlemeyi gerektirir. İşte bu noktada, fenomenolojik varlık kavramı, insanın kendisiyle ve dünyayla kurduğu ilişkinin özünü anlamamız için eşsiz bir pencere açar. Fenomenolojinin Doğuşu: Varlığın Anlamına Dönüş 20. yüzyılın başlarında, Edmund Husserl tarafından temelleri atılan fenomenoloji, modern felsefenin bir kırılma noktasıdır. Husserl, felsefenin yalnızca soyut kavramlarla değil, insanın yaşadığı doğrudan deneyimle ilgilenmesi gerektiğini savunmuştur. Onun “şeylerin kendisine dönmek” çağrısı, insanın varlığı nasıl algıladığını, nasıl deneyimlediğini…

Aşağıda, bir edebiyatçının kaleminden, Bolu’nun kaç ilçesi olduğu sorusunu edebi imgeler, metaforlar ve anlatılarla zenginleştirerek ele alan özgün bir WordPress blog yazısı yer alıyor: Kelimelerin Kanatlarında: Yer Adlarının Öyküsüne Davet Bir edebiyatçı için bir yer adı, yalnızca coğrafi bir etiket değil; kapıyı aralayan bir düş, bir bellek koleksiyonu, bir karakter manifestosudur. “Bolu” dediğimizde yeşilin tonları, sis bastıran dağlar, kuşların çevirdiği göller, cevizli çöreklerin kokusu, tarihle harmanlanmış sokaklar gelir ilk düşe. Peki, bu düş yerleşmeli bir gerçekliğe kavuştuğunda, “Bolu kaç ilçesi” sorusu nasıl bir anlam kazanır? İşte bu yazı, edebiyat ve gerçeklik arasındaki ince çizgide gezinerek soruya yanıt verirken okuru kendi…

Bulmacada “Zorla” Ne Demek? Cevabın Ardındaki Dil Siyaseti ve Adalet Meselesi Hiç dürüst olalım: Bazı bulmaca soruları var ki sinir uçlarımıza basıyor. “Zorla” nedir? Bir çengel bulmacada küçücük bir kutuya sığdırılacak kadar basit mi, yoksa dilin kalın katmanlarına gömülmüş bir tartışma mı? Benim net iddiam şu: “Bulmacada zorla” denince akla gelen standart karşılık CEBREN olur—ama bu cevap tek başına masum değil. Neden mi? Çünkü bu tek kelime, sözlük/dil tarihi, erişilebilirlik ve bulmaca adaleti üzerine uzun bir parantez açıyor. Standart Cevap: “Zorla” = CEBREN Türkiye’de klasik çengel ve kare bulmacalarda “zorla” ipucuna en sık verilen karşılık CEBREN’dir. “Cebir yoluyla, güç kullanarak”…

GİZ Nerede? Güç İlişkileri, Toplumsal Düzen ve Siyasetteki Yeri Güç, İktidar ve Toplumsal Düzen Üzerine Bir Bakış Siyaset bilimcileri, güç ilişkilerinin toplumların yapısını şekillendiren en temel faktör olduğunu uzun zamandır savunuyor. İnsanların birbirleriyle olan ilişkileri, sadece bireysel çıkarlar üzerinden değil, aynı zamanda kurumlar aracılığıyla da güç dengesinin nasıl kurulacağına dair toplumsal bir düzenin oluşturulmasıyla şekillenir. İktidarın nasıl şekillendiği, kimlerin bu iktidarı elinde bulundurduğu ve hangi araçlarla sürdürüldüğü, aslında toplumların hangi değerlerle yönetildiğini gösterir. Peki, bu güç ilişkileri içinde “GİZ” nerede duruyor? Gücün ve iktidarın boyutlarını derinlemesine incelediğimizde, özellikle toplumsal cinsiyet ve vatandaşlık kavramları devreye giriyor. Gizli Güç ve İktidarın Görünmeyen…

Girit’in Neyi Meşhur? Küresel ve Yerel Perspektiflerden Bir Ada Hikâyesi Bazı yerler vardır, sadece haritada bir nokta değildir; bir kültürün, bir kokunun, bir melodinin, hatta bir duygunun merkezidir. Girit de öyle bir yer. “Girit’in nesi meşhur?” sorusu aslında “Bu adayı bu kadar özel yapan ne?” sorusuna dönüşür. Bu yazıda, hem küresel hem de yerel pencereden bakarak Girit’in ruhunu, tarihini ve sofralarından taşan hikâyelerini birlikte keşfedeceğiz. Girit, sadece zeytinyağı ya da keçi peyniriyle değil; Akdeniz’in en köklü uygarlıklarından Minos kültürü, güçlü topluluk ruhu, uzun yaşam sırları ve sanata kattığı duygusal derinlikle meşhur bir adadır. Bir Adadan Fazlası: Girit’in Kültürel Yüzü Girit,…

Go Shopping Ne Demek? Bir Antropolojik İnceleme Herkesin yaşamında bir noktada “alışverişe gitmek” eylemi yer alır. Ancak bu basit görünüşlü aktivite, yalnızca bir alışveriş yapma sürecinden çok daha fazlasını barındırır. Bir antropolog olarak, kültürler arası farkları keşfetmek, insanların toplumsal yapılarını ve ritüellerini incelemek, onların neyi, nasıl ve neden tükettiklerini anlamak bana büyük bir ilham verir. “Go shopping” ifadesi, kültürün derinliklerine inmek için mükemmel bir fırsat sunuyor. Gelin, alışverişin sadece bir ekonomik etkinlik olmadığını, aynı zamanda toplumsal yapılar ve kimlikler oluşturma süreci olduğunu birlikte keşfedelim. Alışveriş: Bir Kültürel Ritüel Alışveriş, bir toplumun kültürel yapısının önemli bir yansımasıdır. Her kültür, alışverişi farklı…

Hava Değişimi Baş Ağrısı Yapar mı? “Bahane mi, Biyoloji mi?” Şunu peşin peşin söyleyeyim: “Hava değişince başım ağrıyor” cümlesi, bence ne nazlanma ne de tesadüf. Ama işin kolay tarafı da bu cümleye sığınıp bütün sorumluluğu göğe yüklemek. Evet, atmosfer oynuyor; ama peki biz? Rutinimiz, uykumuz, ekran ışığımız, susuzluğumuz… Bugün, “hava değişimi baş ağrısı yapar mı?” sorusunu biraz tartışalım: kanıtların güçlü yanlarını, zayıf noktalarını ve çoğu zaman gözden kaçan çelişkileri masaya koyalım. TL;DR: Hava değişimi bazı kişilerde baş ağrısını tetikleyebilir; özellikle sıcaklık, nem ve barometrik basınç dalgalanmaları hassas bünyelerde etkili görünüyor. Ama kanıtlar tutarsız; hava tek başına günah keçisi olmayabilir—uyku, susuzluk,…

Gereksiz Harcama Yapana Ne Denir? Felsefi Bir Bakış Bir Filozofun Bakışı: Gereksiz Harcama ve İnsan Doğası Felsefe, dünya ve insan üzerine derinlemesine düşünmeyi, yaşamın anlamını ve insanın varoluşunu sorgulamayı içerir. İnsanlar tarih boyunca birçok kavramı sorgulamış, değerler ve etik üzerine düşünceler geliştirmiştir. Bu bağlamda, “gereksiz harcama” kavramı, sadece ekonomik bir davranış değil, aynı zamanda insanın içsel dürtülerini, değerlerini ve toplumun ona yüklediği anlamı da yansıtan bir olgudur. Peki, gereksiz harcama yapan birine ne denir? Hangi etik, epistemolojik ve ontolojik bakış açıları bu durumu anlamamıza yardımcı olabilir? Etik Perspektiften: Gereksizlik ve Toplumsal Sorumluluk Etik, doğru ve yanlış arasındaki ayrımı yapmayı amaçlayan…

Merhaba sevgili okur, Evlerin tek bir düğmeyle her şeyi çözdüğüne inandığımız bir çağdayız ama iç mekânın “nefes alışını” hâlâ biz belirliyoruz. Ev günde kaç saat havalandırılmalı? sorusuna yanıt ararken; çocukluğumuzdaki sabah rüzgârlarını, bugünün bilimsel verilerini ve yarının akıllı evlerini aynı masaya oturtalım. Sanki bir grup arkadaş mutfak masasında buluşmuşuz gibi, hem samimi hem de derin bir sohbetle ilerleyelim. Ev Günde Kaç Saat Havalandırılmalı? – Kökenler, Bugün ve Yarın Köy evlerinde sabah “pencereleri aç” çağrısı, aslında yüzyıllık bir hijyen kültürüydü. Bugün aynı refleksi şehir dairelerinde sürdürüyoruz; çünkü taze hava, nem ve kokuyu atmakla kalmıyor, bulaşıcı hastalık risklerini de düşürmeye yardımcı oluyor.…

Kelimelerin Kudreti ve Vahyin Edebî Boyutu Edebiyat, insanın kelimelerle var olma biçimidir. Her çağda, her toplumda kelime; bir düşüncenin, bir hissin ve bir inancın yankısı olmuştur. Vahiy ise kelimelerin en yücesidir — çünkü o, insanın değil, Yaradan’ın sözüdür. Bir edebiyatçı için vahiy, yalnızca bir dini bildiri değil; varlık, anlam ve kelimenin özü üzerine yazılmış ilahi bir metindir. Allah’ın (Celle Celalühü) vahiy göndermesi, insanla Tanrı arasındaki en derin iletişim biçimidir; tıpkı bir şairin mısralarına ruhunu nakşetmesi gibi, Yaradan da kelamıyla insanın kalbine dokunur. Vahyin Sebepleri: Anlam Arayışının İlahi Cevabı İnsanoğlu, anlamın peşinde bir gezgindir. Her medeniyet, varoluşun nedenine bir cevap aramış;…